Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ»

1. Τι είναι το Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ»;

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.Π.Ε.Κ.Α.) με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμμετέχει στο Πρόγραμμα παροχής κινήτρων - επιδότηση επιτοκίου, επιχορήγηση κεφαλαίου και κάλυψη του κόστους των ενεργειακών επιθεωρήσεων, για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας στον υφιστάμενο οικιακό κτηριακό τομέα. Το Πρόγραμμα ικανοποιεί το θεματικό στόχο 4 που θέτει η στρατηγική της Ευρώπης 2020, που αφορά στην «υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς».

2. Τι αφορά και σε ποιους απευθύνεται;

• Το Πρόγραμμα αφορά σε κτήρια που διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο, χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια,
• Δικαίωμα συμμετοχής στο Πρόγραμμα έχουν μόνο φυσικά πρόσωπα που καλούνται Ωφελούμενοι του Προγράμματος και που: α. έχουν δικαίωμα κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε επιλέξιμη κατοικία. β. πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια,
• Περιλαμβάνει επτά (7) κατηγορίες κινήτρων στις οποίες οι Ωφελούμενοι εντάσσονται ανάλογα με το εισόδημα επιβολής εισφοράς της τελευταίας, από την υποβολή της αίτησης, εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

3. Ποιος είναι ο στόχος του και γιατί να συμμετέχω;

• Το εν λόγω Πρόγραμμα ως κύριο στόχο έχει:
• τη στήριξη της ενεργειακής απόδοσης,
• την έξυπνη διαχείριση της ενέργειας και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις δημόσιες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων κτηρίων,
• τη μείωση των ενεργειακών αναγκών των κτιρίων, των εκπομπών ρύπων που συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρότερου περιβάλλοντος,
• την παροχή κινήτρων στους πολίτες προκειμένου να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση του σπιτιού τους, την ποιότητα διαβίωσής τους, εξοικονομώντας χρήματα και ενέργεια,
• την προστασία των κατασκευών που συνθέτουν το κτήριο από τις αυξομειώσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος, στην αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας,
• στη μείωση των τιμών της ενέργειας και στην υποστήριξη των καταναλωτών που αντιμετωπίζουν υψηλές ενεργειακές δαπάνες,
• την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, όπως είναι η αδυναμία πρόσβασης στις σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας μέσω της ορθολογικής και αποδοτικής χρήσης της ενέργειας.
• Η συμμετοχή του καταναλωτή είναι αναγκαία καθ’ ότι τα κτίρια αποτελούν ένα μεγάλο ενεργειακό καταναλωτή που, ταυτοχρόνως, διαθέτει υψηλό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας, η οποία θεωρείται η καλύτερη μορφή ενέργειας, καθ’ ότι βελτιώνει το επίπεδο διαβίωσης, διασφαλίζει φυσική και ψυχική υγεία, έχει κοινωνικό όφελος, αποβλέπει στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων αφού δεν καταναλώνεται ενέργεια, η οποία κατά συνέπεια δεν χρειάζεται να παραχθεί.

4. Ποια κτίρια θεωρούνται ενεργοβόρα και τι σημαίνει ενεργειακή αναβάθμιση;

• Τα κτίρια που είναι ενεργοβόρα αντιμετωπίζουν θέματα όπως:
• Παλαιότητα* (θερμικά απροστάτευτα) και μη ενσωμάτωση σύγχρονης τεχνολογίας σε αυτά,
• Μερική ή παντελή έλλειψη θερμομόνωσης στο κέλυφος του κτιρίου συμπεριλαμβανομένου του δώματος/στέγης και της πιλοτής,
• Παλαιάς τεχνολογίας κουφώματα και υαλοπίνακες,
• Ελλιπή ηλιοπροστασία και τοποθέτηση συστημάτων σκίασης (εξώπορτα κτηρίου, κουφώματα κλιμακοστασίου, παντζούρια, ρολά, τέντες, κτλ), 
• Μη επαρκή αξιοποίηση του υψηλού ηλιακού δυναμικού της χώρας,
• Ανεπαρκή συντήρηση, αναβάθμιση ή αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης και παροχής ζεστού νερού /κλιματισμού με αποτέλεσμα χαμηλή απόδοση.

* Η παλαιότητα του κτιρίου έχει σχέση με την ενεργειακή κλάση του και αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας που πετυχαίνει. Υπάρχουν εννέα ενεργειακές κατηγορίες (Α+, Α, Β+,Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Η) που αντιστοιχούν στην ενεργειακή απόδοση του κτιρίου. Οι καλύτερες βαθμίδες είναι οι Α+, Α, Β+, Β και αφορούν τα καινούργια κτίρια που έχουν κατασκευαστεί με τις σύγχρονες προδιαγραφές. Οι κατηγορίες Γ, Δ, Ε συνήθως αφορούν σπίτια που έχουν κατασκευαστεί με τον παλιό κανονισμό θερμομόνωσης, δηλαδή μετά το 1979 και συνήθως είναι κατοικίες με παλιά διπλά τζάμια και έχουν θερμομόνωση. Οι τελευταίες κατηγορίες Ζ και Η αφορούν παλιά κτίρια, που είναι η πλειοψηφία των κατοικιών στην Ελλάδα και είναι τα πιο ενεργοβόρα. Το Ενεργειακό Πιστοποιητικό ( Π.Ε.Α.) είναι το έγγραφο που εκδίδεται από Ενεργειακό επιθεωρητή (Μηχανικό) και στο οποίο αποτυπώνεται η ενεργειακή απόδοση του κτιρίου (ή τμήματος αυτού). Με το Π.Ε.Α. το κτίριο κατατάσσεται σε μία από τις εννέα ενεργειακές κατηγορίες και ο επιθεωρητής καταγράφει και συστάσεις για την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου, μαζί με ενδεικτικό κόστος και χρόνο απόσβεσης. Σχετικές ιστοσελίδες:

http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=525

http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=339

• Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων (πολυκατοικίας, μονοκατοικίας ή διαμερίσματος, κ.λ.π.) είναι το σύνολο των επεμβάσεων που γίνονται σε αυτά με σκοπό την μείωση των ενεργειακών αναγκών του κτιρίου για θέρμανση, ψύξη, φωτισμό, ζεστό νερό και λοιπές λειτουργίες και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσής του.

5. Που θα πρέπει να απευθυνθώ και ποια είναι η χρονική διάρκεια;

• Από τις 19/03 θα μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις οι ενδιαφερόμενοι από τις περιοχές: Ανατολική Μακεδονία - Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρος, Θεσσαλία, Δυτική Ελλάδα. Από τις 26/03: Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησος,, Στερεά Ελλάδα, Ιόνιο, Βόρειο Αιγαίο, Κρήτη. Από τις 2/04: Αττική, Νότιο Αιγαίο.
• Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνο ηλεκτρονικά από τους υποψηφίους και υποχρεωτικά μέσω της επίσημης διαδικτυακής πύλης του Προγράμματος https://exoikonomisi.ypen.gr. Στην ιστοσελίδα  οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικά για τις δυνατότητες που προσφέρει το πρόγραμμα, τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία ένταξης σε αυτό. Η αίτηση αφορά στην υλοποίηση παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση της οικίας του υποψηφίου, που έχουν προταθεί από τον ενεργειακό επιθεωρητή, και επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης.
• Οι αιτήσεις υποβάλλονται μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού ανά Περιφέρεια και Επιχειρησιακό Πρόγραμμα με βάση τη χρονική σειρά υποβολής των αιτήσεων, όπως αυτή πιστοποιείται από τον εξαψήφιο αριθμό πρωτοκόλλου που εκδίδεται από το πληροφοριακό σύστημα υπαγωγής των αιτήσεων, και τη χρονική σειρά προέγκρισης δανείου, για τις περιπτώσεις που έχει υποβληθεί σχετικό αίτημα και όχι μετά την 31.12.2021.
• Για να θεωρηθεί ολοκληρωμένη η αίτηση θα πρέπει να έχουν συμπληρωθεί όλα τα σχετικά πεδία και να αναρτηθούν ηλεκτρονικά όλα τα δικαιολογητικά. Με την οριστική υποβολή της αίτησης αποδίδεται εξαψήφιος αριθμός ηλεκτρονικού πρωτοκόλλου, δεσμεύεται το σχετικό ποσό για την επιχορήγηση από το Πρόγραμμα Άμεσης Ενίσχυσης καθώς και το ποσό του δανείου από το Ταμείο «Εξοικονομώ ΙΙ» και ο αιτών ενημερώνεται μέσω του πληροφοριακού συστήματος. Το ποσό παραμένει δεσμευμένο μέχρι και δύο (2) μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του ανωτέρω αριθμού πρωτοκόλλου.
• Για περισσότερες πληροφορίες υπάρχει αναρτημένος ο ΟΔΗΓΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ II» στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ: http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=FprOhafhOFI%3d&tabid=37&language=el-GR
• Επίσης πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρίσκουν:
• στην επίσημη διαδικτυακή πύλη του Προγράμματος https://exoikonomisi.ypen.gr
• στο δικτυακό τόπο της κάθε Διαχειριστικής Αρχής,
• στο δικτυακό τόπο του ΕΣΠΑ (www.espa.gr),
• στο δικτυακό τόπο του Δικαιούχου (www.etean.gr).

Γραφείο ενημέρωσης και πληροφόρησης κοινού ΥΠΕΚΑ (Help Desk) τηλ: 210.3000.877 και email: infoekoii@etean.com.gr

6. Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος και τα εισοδηματικά κριτήρια;

• Στο νέο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα, τα οποία διαθέτουν οικοδομική άδεια ή άλλο νομιμοποιητικό έγγραφο,
• Επιλέξιμη είναι μια κατοικία εφόσον χρησιμοποιείται ως κύρια, υφίσταται νόμιμα, δεν είναι αυθαίρετη και έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης της Πρώτης Ενεργειακής Επιθεώρησης (Α' ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ και δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα. Υπάρχουν ειδικές προϋποθέσεις επιλεξιμότητας για πολυκατοικίες,
• Επιλέξιμες παρεμβάσεις:

1) Αντικατάσταση Κουφωμάτων

2) Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης

3) Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης

4) Σύστημα ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ) με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

• Ο επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση Ωφελούμενου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 250 € ανά τετραγωνικό μέτρο επιφάνειας κύριας χρήσης της κατοικίας, με μέγιστο κόστος παρεμβάσεων ανά μονοκατοικία/διαμέρισμα τις 25.000 €, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.
• Κύριοι εμπλεκόμενοι φορείς-Συντελεστές Προγράμματος:

1. Δικαιούχος,

2. Επενδυτική Επιτροπή,

3. Φορέας σχεδιασμού και συντονισμού του Προγράμματος,

4. Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί,

5. Ενεργειακός Επιθεωρητής,

6. Σύμβουλος Έργου,

• Ενημερώνονται μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής όλοι οι αιτούντες τόσο για την υπαγωγή όσο και για την απόρριψη της αίτησης από το Δικαιούχο,
• Σε περίπτωση μη υλοποίησης του έργου σύμφωνα με τους όρους του Προγράμματος εκδίδεται από το Δικαιούχο απόφαση ανάκλησης υπαγωγής του έργου του Ωφελούμενου από το Πρόγραμμα,
• Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη στο πρόγραμμα είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή, ο οποίος και θα εκδίδει το απαιτούμενο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Στη συνέχεια, οι παρεμβάσεις θα επιλέγονται σύμφωνα με τα ευρήματα/αποτελέσματα της επιθεώρησης, με στόχο την επίτευξη της μέγιστης εξοικονόμησης ενέργειας και τη μέγιστη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών,
• Μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων, θα διεξάγεται δεύτερη ενεργειακή επιθεώρηση, ώστε να ελέγχεται κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που είχαν τεθεί, και κατά συνέπεια η αντίστοιχη επιχορήγηση,
• Τα έργα των Ωφελούμενων (φυσικό και οικονομικό αντικείμενο) θα πρέπει να ολοκληρώνονται σε διάστημα εννέα (9) μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης υπαγωγής. Η επιλεξιμότητα υποβαλλόμενων δαπανών για την ολοκλήρωση των έργων των Ωφελουμένων του προγράμματος λήγει την 16.06.2023.
• Τα κόστη του Προγράμματος για την αμοιβή του ενεργειακού επιθεωρητή, του συμβούλου έργου και κόστη τυχόν μελετών καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του «Προγράμματος Άμεσης Ενίσχυσης», για όλες τις κατηγορίες Ωφελουμένων.Το κόστος έκδοσης του ΠΕΑ θα καλύπτεται από το Πρόγραμμα εφόσον η αίτηση έχει λάβει την απαιτούμενη έγκριση.
• Εισοδηματικά κριτήρια των κατηγοριών (δείτε τη φωτογραφία παρακάτω)
• Τα ποσοστά επιχορήγησης αφορούν στον τελικό επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων υφίσταται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του Ωφελούμενου.
• Οι Ωφελούμενοι ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση και το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων, δικαιούνται την αντίστοιχη επιχορήγηση και είτε αναλαμβάνουν την πληρωμή του υπολοίπου ποσού με ίδια κεφάλαια, είτε συνάπτουν δανειακή σύμβαση, εφόσον το επιθυμούν, για το ποσό που θα επιλέξουν ή για το ποσό που θα τους εγκριθεί από τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό με 100% επιδότηση επιτοκίου, είτε με συνδυασμό των παραπάνω. Στην 7η κατηγορία δεν χορηγείται επιχορήγηση αλλά δάνειο στο 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού και επιδότηση επιτοκίου.