EL
EN
Αν οι σημερινοί υποψήφιοι ευρωβουλευτές και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων θέλουν σοβαρά να δείξουν την αξία της ΕΕ, καλό θα ήταν να επικεντρωθούν στα απτά οφέλη που έχει αποφέρει στους καταναλωτές. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί χρειάζεται να παρουσιάσουν τι έχει κάνει και τι μπορεί να κάνει η ΕΕ ώστε να βελτιώσει την καθημερινή ζωή των καταναλωτών.
Βρισκόμαστε λίγες μέρες πριν από τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και το τι έχει κάνει η ΕΕ για την καθημερινή μας ζωή συζητείται ελάχιστα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αναπαράγουν εικόνες αγροτών που κατηγορούν την ΕΕ για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ή αναφέρουν την άνοδο του λαϊκισμού και του Ευρωσκεπτικισμού, το αυξανόμενο κόστος ζωής, ενώ αναλώνονται σε αλληλοκατηγορίες. Αυτά και άλλα προβλήματα σίγουρα απασχολούν τους καταναλωτές, οι οποίοι ωστόσο αγνοούν τις αξίες και τα οφέλη που τους προσφέρει η ΕΕ. Η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ., μαζί με τις άλλες οργανώσεις καταναλωτών σε όλη την ΕΕ, ξέρουν ότι ελάχιστα γίνονται γνωστά αυτά που έχει κάνει, αυτά που κάνει και αυτά που θα έπρεπε να κάνει η ΕΕ για τους πολίτες της. Tα εν λόγω επιτεύγματα, θα έπρεπε να βρεθούν στο επίκεντρο της συζήτησης πριν από τις ευρωεκλογές.
Οι καταναλωτές βρίσκονται στο επίκεντρο του πυρήνα της ΕΕ, δηλαδή της Ενιαίας Αγοράς. Εμείς ψωνίζουμε, εργαζόμαστε, ταξιδεύουμε και επενδύουμε σε αυτήν, κάνοντάς τη να ανθίζει. Η ΕΕ θεσπίζει νόμους που κάνουν αυτή την αγορά να λειτουργεί. Αυτοί οι νόμοι λειτουργούν ως δίχτυ ασφαλείας σε όλη την καθημερινή μας ζωή: στο σούπερ μάρκετ, στο τρένο, στο διαδίκτυο και όχι μόνο.
Εξαιτίας αυτών των νόμων έχουμε αρκετά οφέλη. Για παράδειγμα, η ΕΕ διασφαλίζει ότι τα τρόφιμα που πωλούνται στους καταναλωτές είναι ασφαλή, απαιτώντας αυστηρά πρότυπα υγιεινής από το αγρόκτημα μέχρι το πιρούνι. Χάρη στο σύστημα ταχείας προειδοποίησης της ΕΕ, τα θεσμικά όργανα της Ελλάδας ενημερώνονται από τις άλλες χώρες της Ένωσης όταν εντοπίζεται στην αγορά ένα επικίνδυνο προϊόν. Οι κανόνες για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση μας βοηθούν να εξοικονομήσουμε έως και 1.800€ ετησίως, καθιστώντας τις οικιακές συσκευές, όπως τα πλυντήρια ρούχων, πιο ενεργειακά αποδοτικές. Η ΕΕ διασφαλίζει επίσης ότι οι αγορές παραμένουν ανταγωνιστικές, διευρύνοντας τις επιλογές των καταναλωτών για υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας ή αεροπορικές μεταφορές. Και προστατεύει τους ευάλωτους καταναλωτές, είτε από διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου εάν δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους, είτε από την υπερχρέωση.
Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας μας για την προστασία των καταναλωτών είναι νομοθεσία της ΕΕ. Η ΕΕ θα πρέπει να αξιολογείται όχι σε φιλοσοφική βάση, αλλά με βάση την αξία της, δηλαδή το όφελος για την καθημερινή μας ζωή. Φυσικά, οι οργανώσεις καταναλωτών δεν την τοποθετούν στο απυρόβλητο. Η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ, όπως και οι άλλες οργανώσεις του εξωτερικού, διαφωνούν με ορισμένες αποφάσεις της ΕΕ, όπως και με ορισμένες από τις αποφάσεις των κυβερνήσεών τους. Το μήνυμά μας είναι μάλλον το εξής: «Επικοινωνήστε τα οφέλη και διαχειριστείτε τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές – ή μπορεί να αντιμετωπίσουν στο μέλλον».
Παραδείγματα εμποδίων για τους καταναλωτές υπάρχουν πολλά. Σκεφτείτε τους πονοκεφάλους που αντιμετωπίζουμε όλοι μας, όταν θέλουμε να μονώσουμε τα σπίτια μας για να εξοικονομήσουμε χρήματα από τους λογαριασμούς ενέργειας. Ή τις παραπλανητικές πράσινες ετικέτες (greenwashing) που εμφανίζονται σε οτιδήποτε, από ιστοσελίδες αεροπορικών εταιρειών και συσκευασίες τυριών μέχρι ένα ζευγάρι τζιν που παράγεται σε όλο τον κόσμο σε αμφίβολες συνθήκες εργασίας. Όταν το ανθυγιεινό φαγητό κυριαρχεί στην αγορά και στις διαφημίσεις, είναι απίστευτα δύσκολο να εντοπίσουμε και να αντέξουμε οικονομικά να αγοράσουμε τα υγιεινά τρόφιμα. Και τι γίνεται με την αποζημίωση κάθε φορά που κάτι πάει στραβά; Επιπλέον, υπάρχει η ψηφιοποίηση της καθημερινής μας ζωής. Αυτό έχει τη δυνατότητα να φέρει πολλά οφέλη στην καθημερινότητά μας, αλλά και νέες μορφές διακρίσεων, όπως η παρακράτηση ασφαλιστικών προσφορών σε όσους είναι άρρωστοι (ή πιστεύεται ότι είναι άρρωστοι). Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα από έναν μακρύ κατάλογο, αλλά το θετικό είναι ότι υπάρχουν λύσεις σε αυτά τα προβλήματα.
Μία από τις λύσεις αυτών των προβλημάτων είναι η εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ. Οι καταναλωτές έχουμε πολλά να κερδίσουμε από αυτή τη φιλόδοξη μεταρρύθμιση. Τα ανακαινισμένα σπίτια και οι ενεργειακά αποδοτικές συσκευές θα εξοικονομήσουν χρήματα στους λογαριασμούς ενέργειας. Τα αυστηρότερα πρότυπα εκπομπών για τα αυτοκίνητα θα βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα – δεν θέλουμε καθαρό αέρα για τα παιδιά μας; Η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και οι πιο «πράσινες» γεωργικές πρακτικές είναι το κλειδί για την ασφάλεια των τροφίμων μακροπρόθεσμα. Η καταστολή του «πράσινου ξεπλύματος» (greenwashing) θα προστατεύσει τους καταναλωτές από τα ψεύτικα «πράσινα» προϊόντα και υπηρεσίες. Παρ’ όλα αυτά τα μέτρα που έχει πάρει η ΕΕ, οι πολίτες της ζητούν περισσότερα. Οι νομοθέτες της ΕΕ θα πρέπει να έχουν στο νου τους ότι οι πολίτες περιμένουν από αυτούς να δώσουν προτεραιότητα στην καταπολέμηση της φτώχειας, στη δημόσια υγεία και στη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής.
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορούν να βοηθήσουν την ΕΕ να χτίσει μια καλύτερη σχέση με τους Ευρωπαίους, εάν θέσουν ως προτεραιότητά τους την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων αλλά και αν συστηματικά τους ενημερώνουν για το τι κατάφερε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για λογαριασμό όλων μας και όχι μόνο για ένα κράτος μέλος. Αν αντίθετα, συνεχίσουμε να διεξάγουμε μια αδιάκοπη συζήτηση για την «Ευρώπη» χωρίς να εμβαθύνουμε σε αυτό που πραγματικά κάνει, κινδυνεύουμε να υπονομεύσουμε συνολικά τα οφέλη της για την καθημερινή μας ζωή.
Υπάρχει ακόμα χρόνος για να το κάνουμε σωστά.
